پرورش نیمچه
معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده میگردد :
۱ – بستر
۲ – دستگاه پرورشی : اخیرا مورد استفاده قرار میگیرد که دارای مزایایی چون تعداد جوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد . دمای مورد نیاز نیمچه ها ۳۱-۳۸ درجه سانتیگراد می باشد و روزانه از ۱۲ ساعت نور استفاده کرده تا سن پنج هفتگی که بلدرچین ها به قفس های تخمگذاری منتقل میشوند ، بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از همدیگر پرورش داده میشوند . در این سن در بستر به ازای هر نیمچه ۱۵۰ الی ۱۸۰ سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه و فصل در نظر میگیرند . برای هر جوجه ۳ – ۵ سانتیمتر دانخوری و ۳-۵ سانتیمتر آبخوری در نظر گرفته میشوند .
پرورش بلدرچین
پرورش بلدرچین مادر
در حالت پرورش تجاری ، بلدرچین ها ، در قفس های توری به ظرفیت ۳۰-۲۰ و حتی ۴۰ بلدرچین مادر پرورش داده می شوند. معمولاً به ازای هر بلدرچین مادر ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتی متر مربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود. مقدار فضای دانخوری ۳ – ۲.۵ سانتیمتر به ازاء هر قطعه می باشد. مقدار فضای آبخوری معمولاً عامل محدود کننده ای در سیستم قفس نمی باشد. قفس ها عموماً تا ۸ ردیف نصب می گردند. سن فروش بلدرچین های مادرمعمولاً ۱۸- ۱۷ هفتگی می باشد
محاسبه اندازه گله مادر
اگر به طور مثال بر اساس ارزیابی های انجام شده نیاز بازار به ۱۰۰۰ قطعه بلدرچین در هفته برآورد و مشخص شود، باید ۱۰٪ افزون بر نیاز بازار بلدرچین تولید شود؛ زیرا جوجه ها دارای تلفات ۱۰٪-۵ در طول پرورش می باشند. به همین منظور جهت تامین ۱۰۰۰ قطعه جوجه بلدرچین در هفته، باید با در نظر گرفتن ۹۰٪ میزان باروری تخم و ۸۰٪ میزان هچ تعداد متوسط ۱۵۵۰ عدد تخم در نظر گرفت. با این حساب می باید روزانه ۲۲۵ عدد تخم از گله مادر تولید و پس از یک هفته ذخیره نمودن، به دستگاه جوجه کشی منتقل نمود. اگر میزان بارور بودن ۱۵۵۰ عدد تخم های جمع آوری شده در طی هفته که در داخل ماشین جوجه کشی قرار داده می شوند ۹۰٪ در نظر گرفته شود، در پانزدهمین روز آخر تعداد ۱۴۰۰-۱۳۷۶ عدد تخم بارور از دستگاه جوجه کشی به قسمت هچری منتقل خواهد شد. به همین دلیل، ظرفیت هچری باید به اندازه ۱۴۰۰ عدد تخم در نظر گرفته شود. از سوی دیگر چون هفته ای یک بار تخم ها جمع آوری و داخل دستگاه گذاشته می شوند. ظرفیت . دستگاه جوجه کشی را باید دو برابر آن در نظر گرفت. علاوه بر این، جهت تکمیل ظرفیت دستگاه در هفته یعنی جمع آوری و ذخیره ۲۵۰ عدد تخم در روز به پرورش ۳۶۰-۳۵۰ قطعه بلدرچین مادر نیاز است .
اگر در هر قفس یک نر و یک ماده پرورش داده شود، به اندازه تعداد مولد ماده به بلدرچین نر نیاز می باشد. البته توجه به این نکته حائز اهمیت می باشد که اعداد بیان شده در بالا بر اساس نود درصد میزان باروری، ۸۰ درصد توان تخم گشایی و ۷۰ درصد میزان تولید تخم محاسبه شده است. شایان ذکر است که کسب ارقام مذکور در تولید، بسیار مشکل و در حین حال مطلوب می باشد.
عوامل موثر بر جوجه کشی در بلدرچین های اهلی
بلدرچین اهلی شده تمایلی روی خوابیدن روی تخم ندارد و بنابرین تخم ها را میباید با دستگاه های ویژه ای و به روش مصنوعی جوجه کشی نمود . تخم بلدرچین را میتوان با موفقیت بالا در اکثر دستگاه جوجه کشی که به منظور جوجه گیری از تخم مرغ یا سایر طیور استفاده میشود تبدیل به جوجه نمود . برای این کار فقط کافی است تا شانه های مخصوصی قرار گیری تخم بلدرچین را جایگزین شانه های تخم مرغ کرد .
عوامل تاثیر گذار بر روی میزان جوجه درآوری تخم در بلدرچین ها تقریباً همانند سایر ماکیان بوده و دما، رطوبت، چرخشی، و تهویه چهار عامل مهم و موثر بر جوجه کشی می باشند. عدم توقیق در هر یک از این چهار عامل موجب کاهشی شدید، قابلیت جوجه درآوری می شود. در این موارد بهتر است همواره با دقت زیادی به توصیه های سازنده دستگاه عمل شود. تخمها باید حداقل سه نوبت در روز و هر نوبت حدود ۱۰۸ درجه چرخانده شوند و این امر برای ۱۴ روز متوالی ادامه یابد. تخم های بلدرچین ژاپنی عموماً در روز ۱۴ به هچری منتقل شده و در روز ۱۷ جوجه ها از تخم بیرون می آیند. پس از هر بار استفاده از دستگاه باید انکوباتور را به خوبی ضد عفونی و گازدهی نمود. در جدول زیر میزان دما و رطوبت مناسب در دوره های گوناگون جوجه کشی نشان داده شده است . باید توجه نمود که رعایت کامل موارد زیر و بروز کمترین انحرافات از اعداد بیان شده میتواند متضمن بازدهی بیشتر کار شود .
| دوره جوجه کشی | دما ( سانتیگراد ) | رطوبت ( درصد ) | مدت زمان ( روز ) |
| بستری | ۳۷.۷ | ۷۶-۸۰ | ۱ الی ۱۴ |
| هچری | ۳۷.۵ | ۸۰ | ۱۴ الی ۱۷ |
انواع دستگاه های جوجه کشی مفید برای بلدرچین
الف – دستگاه های جوجه کشی با هوای تحت فشار :
این دستگاه ها می باید به مدت ۱۴ روز جوجه کشی، دما را در ۳۷.۵ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی را در ۶۰ حفظ نمایند. تخم ها باید هر دو علاوه بر این، چرخاندن موجب میشود کک جنین، هوا و غذای کافی را دریافت نماید. در روز چهاردهم عمل کندلینگ انجام شده و تخم های ترک دار و بدون نطفه دور ریخته میشوند . همچنین در این روز تخم های دارای جنین از دستگاه ستر به سینی های مخصوصی دستگاه هچر انتقال داده شده و گردش تخمها در این مرحله متوقف می شود.
دستگاه ستر باید دمایی معادل ۳۷/۲ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۷۰٪ را تامین نماید. اگر دستگاه جوجه کشی ترکیبی از هچر و ستر باشد، می توان با دمای ۳۷/۵ شروع نمود اما رطوبت نسبی در طول عمل جوجه کشی باید تا ٪۷۰ افزایش پیدا کند. علاوه بر این، دستگاه هچر را نباید در طول عملیات جوجه کشی باز نمود. چنانچه تمامی توصیه های جوجه کشی به دقت انجام شود جوجه ها در روز ۱۷ یا ۱۸ از تخم خارج خواهند شد.
ب – دستگاه های جوجه کشی با هوای راکد:
در این نوع از دستگاه های جوجه کشی در هفته اول، دمای مناسب برای جوجه کشی ۳۸/۳ درجه سانتیگراد است. این دما برای هفته دوم ۳۸/۸ درجه سانتی گراد و تا هنگام هچ شدن کامل تخم حداکثر ۳۹/۵ درجه سانتیگراد می باشد. برای اندازه گیری دما می باید، میزان دما در بالای تخم ها اندازه گیری شود. همچنین تا روز چهاردهم جوجه کشی رطوبت نیز باید کمتر از ۷۰٪ بوده و در پایان جوجه کشی یعنی در ۱۸ – ۱۷ روزگی به بالای ۷۰٪ برسد. نگه داشتن میزان رطوبت صحیح در این دستگاه ممکن است مشکل باشد.
