اصول پرورش کبک | تغذیه ، نگهداری ، جفت گیری ، جوجه کشی

کبک پرنده ای ذاتا وحشی و دارای خصلت های وحشی گرایانه می باشد، آنها را می توان در دامنه کوه ها وصخره ها یافت و شاید افرادی را پیدا کنید که در فصل بهار و تابستان به شکار کبک می روند، کبک دارای گوشت بسیار لذیذی می باشد و با توجه به اینکه دائما در حال جنب و جوش می باشد، بنابراین گوشتش از گوشت سایر ماکیان مانند مرغ و بوقلمون خوشمزه تر بوده و به راحتی نیز طبخ می شود.

اما با توجه به خواص فوق العاده ای که در گوشت این پرنده وجود دارد افراد زیادی اقدام به پرورش مصنوعی این پرنده نموده اند، پرورش کبک موضوعی است که امروز قصد آموزش آن را داریم، اگر واقعا قصد پرورش این پرنده را دارید پیشنهاد می کنیم حتما این مقاله را مطالعه بفرمایید زیرا نکات و تکنیک هایی را آموزش خواهید دید که در موفقیت کسب و کار شما تاثیر به سزایی خواهد گذاشت.

شاید هم شما قبلا پرورش دهنده پرنده دیگری بوده اید و این بار می خواهید پرورش کبک را امتحان کنید، این مقاله برای شما نیز مفید خواهد بود، لطفا با ما همراه باشید.

همه چیز درباره پرورش کبک

دستگاه جوجه کشی صنعتی
دستگاه جوجه کشی ۳۰۰۰ تایی

آشنایی با انواع نژاد کبک :

شناسایی نژاد کبک ها برای انتخاب بهترین گزینه ی پرورش کبک بسیار مهم می باشد . در ذیل به معرفی برخی از معروفترین و محبوبترین نژاد های این پرنده می پردازیم :

کبک شنی (تیهو)

کبک تیهو

یک کارشناس فعال در زمنیه پرنده شنایی در هلند ،کبک شنی که با نام کبک تیهو نیز شناخته می شود را در اوایل قرن ۱۹ شناسایی و ثبت کرد . شایان ذکر است که این نوع کبک نقطه مشتر ک بسیاری با کبک نژاد سی سی (See-see Partridge) دارد و بخش هایی از فلسطین و همچنین مصر به فراوانی دیده میو شد . در حالت کلی کبک ها از جثه کوچک برخوردار هستند ، کبک شنی در حدود ۲۳ تا ۲۶ سانتی متر می باشد . کیک شنی یا همان کبک تیهو بیشتر در مناطق کوهستانی و همچنین دشت ها دیده شده اند .

برخی از ویژگی های ظاهری این پرنده :

رنگ بندی بدنی : قهوه ای
بال ها : دو رنگ – سفید و قهوه ای به صورت مخطط
رنگ پاها : زرد
رنگ منقار : قرمز مایل به زرد

کبک منقار بلند Rhizothera longirostris

کبک منقار بلند

یک فرد صاحب نظر و فعال در زمنیه طبیعیت شناسی برای اولین بار با کبک منقار بلند برخورد کرد و به ثبت رساند . با استناد بر تحقیقات انجام شده این پرنده در مناطقی مانند جنگل ها ، دشت ها ، کوهستان های استوایی و … زیست می کند . کبک منقار بلند یکی از معروف ترین نژاد ها بوده که با نام کبک دولیت نیز معروف است و متاسفانه خطر انقراض این نژاد را تحت تاثیر قرار داده است .

برخی از ویژگی های ظاهری این پرنده :

رنگ بندی بدن : قهوه ای
منقار : بلند و به رنگ قرمز تند
رنگ بندی بال ها : دو رنگ – سیاه و سفید
پاها : به رنگ قرمز تند

کبک خاکستری (Hungarian Partridge)

کبک خاکستری

کبک خاکستری یکی از معروف ترین نژاد های کبک است که با نام های نژاد مجاری و یا حتی نژاد هون نیز معرفی می شود . این کبک در ایران با نام چیل شناخته می شود . در اواسط قرن هجدهم توسط یکی پرنده شناس ساکن در کشور سوئد ثبت شد . کبک خاکستری از نظر طول در حدود ۲۹ تا ۳۲ سانتی متر بوده و در حدود ۳۲۰ تا ۴۱۰ گرم وزن دارد .

این نژاد از کبک ها عادذت دارند که در تعدا بالا نزد هم زندگی کنند از ای رو ممکن است شما آنها را در دسته های تقریباً ۱۸ تایی دیده باشید . علاوه بر این بر اساس بررسی های انجام شده این کبک بیشتر در اطراف تالاب ها و تپه هاب شنی به زیست می پردازند . متاسفانه اکنون چند سالی می شود که کبک خاکستری با خطر انقراض مواجه است .

ویژگی های ظاهری کبک خاکستری :

رنگ بندی قسمت سر پرنده شامل پیشانی و گلو : به رنگ بلوطی
رنگ بندی سینه : خاکستری

کبک دیوریان

این کبک در اوایل قرن ۱۹ در روسیه توسط فردی به نام سیمون پلاس مشاهده و ثبت شده . در حالت کلی این پزنده در اطراف دریاچته بالکار واقع در کشور روسیه زیست می کند اما امروزه دسته هایی از این پرنده را می توان در کشور هایی مانند شرق چین و همچنین قرقیزستان نیز مشاهده کرد . کبک دیوریان از نظر ظاهر نقطه اشتراک بسیاری با کبک خاکستری دارد اما خطر انقراض این نژاد از کبک را تهدید نمی کند .

کبک تبتی (Tibetan Partridge)

کبک تبتی

یک جانور شناس فعال در زمنیه پرنده های توانست در اواسط قرن نوزدهم کبک تبتی را شناسایی کرده و به ثبت برساند . همانگونه که از از نام آن پیداست این پرنده در ارتفاعات تبت زیست می کند . بر اسا آخرین تحقیقات انجام شده کبک تبتی به صورت پراکنده و جدا زندگی می کنند ولی در دوره تخم گذاری به شکل گله دیده می شوند . طول این کبک در حدود ۲۹ تا ۳۱ سانتی متر می باشد .

برخی از ویژگی های ظاهری این پرنده :

رنگ بندی سر و گردن : به رنگ بلوطی
پر های ماده و نر : دقیقاً مشابه ولی تعداد پر در گونه نر بیشتر است .

کبک ماداگاسکار (Madagascar partridge)

کبک نژاد ماداگاسکار

در اواخر قرن ۱۸ یک طبیعت شناس معروف توانست کبک ماداگارسکار را شناسایی و ثبت کند . در واقع نام این کبک برگرفته شده از محل زندگی ان یعنی ماداگاسکار میباشد . پر های پوشاننده این پرنده به رنگ سیاه بوده و حالت پف دارد .

کبک جنگلی یوزونگوا

این نژاد معروف با دو اسم کبک جنگلی یوزونگوا و همچنین کبک سوزونگوا شناخته می شود . این کبک برای اولین بار توسط جان فیجسا مشاهده و ثبت شد . کبک سوزونگوا در تانزانیا زندگی می کند و علیرغم شباهتی که با دیگر گونه های کبک دارد ، آن را به عنوان یک گونه جدا دسته بندی می کنند . خطر انقراض این پرنده را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد .

کبک سینه بلوطی (Arborophila mandellii)

کبک سینه بلوطی

نوع دیگری از کبک های با نام کبک سینه بلوطی شناخته می شود . زیستگاه این نژاد از کبک بنگان ، تبت ، نپال و شرق مناطق کوه های هیمالیا و … می باشد . اولین بار این کبوتر توسط اوکتاویان هوم دیده شده و در اواخر قرن نوزدهم ثبت گردید . مطابق با آخرین بررسی های انجام شده تنها ۱۰۰۰۰ هزار کبک از این گونه در کل دنیا زندگی می کند که با افزایش دمای کره زمین و نابود شدن جنگل ها روز به روز از تعداد کبک سینه بلوطی کاسته می شود به طوری که این پرنده در خطر انقراض قرار گرفته اند .

از ویژگی های ظاهری کبک سینه بلوطی :

رنگ بندی سینه : به رنگ بلوط و خاکستری
رنگ بندی پاها : سرخ
نوک : به رنگ مشکی

چگونه می توان پرورش کبک را شروع نمود؟

قطعا برای شروع هر کسب و کاری وجود علاقه یکی از شروط اصلی و اساسی می باشد. در صورتی که شما نیز علاقه به پرورش پرندگان را در خود احساس می کنید می توانید با تهیه و تجهیز یک مکان کوچک پرورش این پرنده را شروع کنید، شما با مهیا کردن شرایط گرمایشی و نور رسانی مصنوعی می توانید دوره تخم گذاری این پرنده را افزایش دهید و بدین ترتیب میزان درآمد و سود آوری شما به شدت افزایش خواهد یافت.

دوره جوجه کشی یک کبک ۲۴ روز می باشد، یعنی هر تخم کبک در عرض ۲۴ روز به جوجه تبدیل می شود اما دوره بلوغ کوتاه تری نسبت به مرغ دارند، یک جوجه مرغ پس از شش ماه بالغ شده و تخم گذاری می کند اما یک جوجه کبک در عرض ۳ ماه بالغ شده و اماده جفت گیری و تخم گذاری خواهد شد.

از همه مهم تر جالب است بدانید که یک کبک در زمان بلوغ بین ۶۰۰ الی ۷۰۰ وزن خواهد داشت و در طول این سه ماه می توانید آنها را به کمک انواع دانه ها، علوفه و مواد غذایی تغذیه کنید، البته کنسانتره های مخصوص که در پرورش مرغ و پرورش بوقلمون استفاده می شوند نیز برای پرورش کبک مناسب به نظر می رسد.

پرورش کبک

تجهیزات و ملزومات لازم برای پرورش کبک

۱- تهیه مکان؛ اولین اقدام قبل از شروع پرورش کبک تهیه مکان مناسب می باشد، اگر خودتان دارای مکانی مناسب در شهر و روستا هستید می توانید از آن استفاده کنید البته به شرطی که از آب و برق و گاز شهری برخوردار باشد، زیرا تمامی این موارد برای رشد بهتر کبک ها لازم هستند.

۲- تهیه وسایل گرمایشی؛ برای پرورش پرنده ها در فصل زمستان و جلوگیری از تلف شدن آنها باید از وسایل گرمایشی تمیز و مناسب مانند بخاری گازی یا هیتر مخصوص مرغداری و یا گلخانه استفاده کنید. انتخاب نوع بخاری به ظرفیت سالن و تعداد کبک های موجود در سالن بستگی خواهد داشت.

۳- تهیه تجهیزات سرمایشی؛ اگر در مناطق گرمسیر کشور مانند اهواز و یا بندر عباس قرار دارید، مسلما پرورش کبک با ریسک زیادی همراه خواهد بود، زیرا گرمای بیش از حد نیز به اندازه سرمای بیش از حد برای جوجه ها و کبک های بالغ مضر خواهد بود، برای این منظور حتما باید وسایل سرمایشی مناسب مانند کولر گازی یا کولر آبی را تهیه نمایید.

۴- تهیه ملزومات تهویه سالن؛ اگر کبک ها تراکم بیشتری در سالن داشته باشند، مطمئنا بوی نامطبوع بیشتری را از خود ساطح خواهند کرد، این بو هم برای کبک ها و هم برای پرورش دهنده مضر و آزار دهنده خواهد بود، بنابراین شما باید از چندین فن تهویه متناسب با اندازه سالن و تعداد کبک ها استفاده کنید تا این بوی نامطبوع را به بیرون هدایت کنید.

۵- تهیه دانخوری و آبخوری؛ برای هر ۱۵ کبک یک آبخوری و یک دانخوری در نظر بگیرید، هر چه تعداد دانخوری ها و آبخوری ها بیشتر باشد، امکان درگیری بین کبک ها کاهش یافته و پرورش و رشد آنها با سرعت بیشتری صورت خواهد گرفت.

۶- تهیه دستگاه جوجه کشی مناسب؛ برای تبدیل تخم های نطفه دار به جوجه های یکروزه حتما به یک یا چند دستگاه جوجه کشی مناسب نیاز خواهید داشت، اگر بخواهید از روش جوجه کشی طبیعی استفاده کنید، میزان درآمد شما به شدت کاهش خواهد یافت. زیرا کبک ها هنگام خوابیدن روی تخم ها، تخم گذاری خود را متوقف خواهند کرد اما اگر تخم ها مرتبا از محیط جمع آوری گردند، تا پایان فصل گرما هم چنان به تخم گذاری ادامه خواهند داد، بنابراین میزان جوجه های تولید شده بیشتر شده و درآمد شما نیز به صورت قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

۷- تهیه لامپ مادر مصنوعی؛ برای گرم نگه داشتن جوجه های یکروزه تا یک هفتگی به این لامپ نیاز خواهید داشت علاوه بر این لامپ های مادر مصنوعی با پخش نور مادون قرمز به میکروب کشی و ضدعفونی محیط جوجه ها خواهد پرداخت.

۸- تهیه قفس مکانیزه؛ اگر قصد فروش انبوه تخم کبک را دارید می توانید قفس مکانیزه خریداری نمایید اما اگر فقط قصد فروش کبک های گوشتی را دارید می توانید آنها را در بستر پرورش دهید و نیازی به خرید قفس مکانیزه کبک نیست.

۹- تهیه دان مخصوص جوجه ها و کبک های بالغ ؛ جوجه ها، کبک های گوشتی و کبک های تخم گذار هر کدام جیره مخصوص به خودشان را دارند که شما با مراجعه به فروشگاه های معتبر و دارای مجوز از وزارت جهاد کشاورزی و اداره دامپزشکی می توانید این جیره ها را تهیه نمایید.

قدم اول – تجهیز مکان پرورش

پس از تهیه مکان و تجهیزات سرمایشی، گرمایشی و تهویه نوبت به نصب تجهیزات در سالن اصلی پرورش می باشد، معمولا برای هر ۲۰ متر مربع یک فن تهویه در نظر میگیرند، شما می توانید از فن های مختلف استفاده کنید ولی فن های دمنده با توجه به کیفیت و دوام فوق العاده ای که دارند، پیشنهاد ما می باشد.

هم چنین تجهیزات سرمایشی و گرمایشی را فقط زمانی نصب کنید که لازم باشد. به ازای هر ۱۰ کبک ۱ آبخوری و ۱ دانخوری در نظر گرفته ایم، دانخوری ها و آبخوری ها باید امکان دسترسی راحت به آب وغذا را برای کبک ها فراهم سازد.

مکان جوجه های یک روزه تا یک هفته ای باید از سالن اصلی مجزا باشد، در مکان جوجه ها حتما باید به تعداد مناسبی لامپ مادر مصنوعی، دانخوری و آبخوری وجود داشته باشد، به ازای هر ۳۰۰ جوجه یک لامپ مادر مصنوعی ۱۰ آبخوری و ۱۰ دانخوری در نظر گرفته می شود، دانخوری ها و آبخوری ها باید طوری انتخاب شوند که جوجه ها به راحتی قادر به خوردن و آشامیدن باشند (باید ارتفاع کمتری نسبت به دانخوری ها و آبخوری های کبک های بالغ داشته باشد).

مکان پرورش جوجه ها نیز باید دارای امکانات تهویه و گرمایشی باشد. اما با توجه به اینکه فصل جوجه کشی در بهار و تابستان می باشد بنابراین نیاز کمتری به وسایل گرمایشی خواهید داشت، اما برای احتیاط لازم است حتما یک وسیله گرمایشی مناسب در محیط وجود داشته باشد.

اتاقی را باید به دستگاه جوجه کشی اختصاص دهید، مکان دستگاه جوجه کشی باید دارای سیستم تهویه، سیستم برق اضطراری، سیستم گرمایشی و سرمایشی باشد، مکان مناسب دستگاه جوجه کشی باید دمایی بین ۱۸ الی ۲۵ درجه سانتی گراد داشته باشد و مدام در حال تهویه باشد زیرا تخم های درون دستگاه جوجه کشی برای رشد به اکسیژن تازه نیاز دارند. اگر تعداد دستگاه ها زیاد باشد باید سیستم تهویه، گرمایشی و سرمایشی قویتری را در محیط قرار دهید.

اگر قصد پرورش کبک های تخم گذار را داشته باشید باید مکان مخصوصی را نیز برای آنها تدارک ببینید، کبک های تخم گذار باید درون قفس های مکانیزه قرار بگیرند و جیره غذایی آنها با جیره کبک های گوشتی متفاوت است و میزان نور رسانی در سالن کبک های تخم گذار باید به ۱۶ الی ۱۷ ساعت افزایش داده شود، اما باید توجه کنید که در این حالت چون امکان جفت گیری بین کبک های نر و ماده وجود نخواهد داشت، بنابراین تخم های تولید شده کاملا بی نطفه خواهد بود و به درد جوجه کشی نخواهند خورد.

تخم نطفه دار کبک

قدم دوم – خرید تخم های نطفه دار

پس از تجهیز مکان های مورد نیاز (سالن جوجه ها، سالن کبک های بالغ و اتاق دستگاه جوجه کشی) باید به دنبال تخم های نطفه دار با کیفیت و تازه باشید، زیرا میزان موفقیت شما در پرورش کبک تا حد قابل توجهی به کیفیت تخم ها بستکی خواهد داشت، بنابراین پیشنهاد می کنیم قبل از اقدام به خرید تخم های نطفه دار کبک نکات کلیدی زیر را مورد توجه خود قرار دهید:

الف- مطمئنا اولین جایی که برای خرید تخم های نطفه دار به سراغ آن خواهید رفت، اینترنت خواهد بود. متاسفانه در دنیای اینترنت کلاهبرداری های زیادی صورت می گیرد و فرق بین فروشنده درستکار و فرد کلاهبردار به سختی مشخص می شود. پس توصیه میکنیم تا حد امکان حضوری خرید کنید تا تخم هایی سالم تحویل بگیرید و به این نکته نیز توجه فرمایید که برخی از سایت های اینترنتی خود را نماینده شرکت های معتبر فروش تخم های نطفه دار معرفی می کنند، لطفا هنگام خرید به وجود نماد اعتماد الکترونیکی، شماره تماس های معتبر و ادرس دقیق و معتبر بر روی سایت دقت کنید.

ب- تا حد امکان سعی کنید تخم ها را از خود پرورش دهنده ها خرید کنید، زیرا پرورش دهنده ها نسبت به بازار ارزانتر می فروشند و از وضعیت نطفه دار بودن تخم ها با خبر است، خودتان نیز سعی کنید از نزدیک گله های تخم گذار را مشاهده کنید و از وجود کبک های نر در محل مطمئن شوید.

ج- تغذیه صحیح تاثیر بسیار زیادی در نطفه دار بودن تخم ها خواهد داشت، بنابراین اگر پرورش دهنده ای کبک ها را به اندازه کافی سیر نمی کند و یا از مواد غذایی بدون پروتئین و کلسیم استفاده می کند، احتمال بدون نطفه بودن تخم ها وجود خواهد داشت.

د- از خرید تخم های شکسته، ترک خورده، آلوده به خون و فضولات، دایره ای، زیاد بزرگ و زیاد کوچک خودداری کنید، تخم کبک به رنگ شیره ای همراه با لکه های قهوه ای روشن می باشد و کمی کوچکتر از تخم مرغ می باشد، تخم کبک نیز مانند تخم مرغ به شکل بیضی بوده و یک قسمت باریک و یک قسمت پهن دارد.

ه- پس از خرید تخم های نطفه دار باید آنها را در مکانی خنک و مرطوب نگهداری کنید، دمای محل نگهداری تخم های نطفه دار باید بین ۱۲ الی ۱۶ درجه سانتی گراد باشد و رطوبت محل نیز باید بین ۵۵ الی ۶۰ درصد باشد، برای سرمایش محیط می توانید از کولر استفاده کنید و برای تامین رطوبت می توانید از بخار ساز های اولتراسونیک استفاده کنید.

پرورش کبک

قدم سوم – خرید و آماده سازی دستگاه جوجه کشی و قرار دادن تخم ها درون دستگاه

پس از خرید تخم های نطفه دار نوبت به خرید دستگاه جوجه کشی مناسب خواهد رسید، هنگام خرید دستگاه جوجه کشی باید به نکات زیر توجه فرمایید:

۱- دستگاه جوجه کشی باید قابلیت جوجه کشی خودکار را داشته باشد، زیرا شما انقدر وقت ندارید که چرخش تخم ها را با دست انجام دهید، البته دستگاه های موجود در بازار اکثرا قابلیت جوجه کشی خودکار را دارند و عملیات تامین و تنظیم دما و رطوبت، چرخش تخم و تهویه هوا را به صورت هوشمند انجام می دهند.

۲- کارخانه سازنده دستگاه و یا شرکت فروشنده دستگاه حتما باید گارانتی و خدمات پس از فروش دستگاه خود را تضمین نماید، زیرا حین جوجه کشی دستگاه بارها دچار مشکل می شود و در صورتی که کارخانه سازنده و یا شرکت فروشنده دستگاه پشتیبانی خوبی ارائه نکنند، عمل جوجه کشی شما با شکست مواجه خواهد شد.

۳- با توجه به اینکه قصد و هدف شما از پرورش کبک طولانی مدت می باشد، بنابراین هنگام خرید دستگاه جوجه کشی دقت لازمه را به عمل آورید، به کیفیت مواد به کار رفته در دستگاه توجه کنید، از وجود سنسور های اصل و درجه یک در دستگاه مطمئن شوید. اگر دستگاه جوجه کشی مورد نظر شما دارای سیستم های هشدار دهنده، روز شمار و قابلیت انتخاب پرنده باشد، عملیات جوجه کشی را بسیار سهل و آسان خواهد نمود.

۴- دستگاه مورد نظر باید قابلیت اتصال به سیستم برق اضطراری مانند موتور برق یا باتری ماشین را داشته باشد، زیرا در برخی مواقع مانند فصل تابستان به دلیل بالا رفتن میزان مصرف برق شهری، احتمال قطع برق وجود خواهد داشت و در صورتی که این قطعی به ۳ الی ۴ ساعت برسد احتمال مرگ جوجه های درون دستگاه وجود خواهد داشت، بنابراین حتما باید دستگاه را به سیستم برق اضطراری متصل نمایید.

پس از انتخاب و خرید دستگاه جوجه کشی باید آن را به مدت ۲۴ ساعت تست نمایید تا از صحت کارکرد آن مطمئن شوید، دمای مناسب برای جوجه کشی از تخم کبک ۳۷٫۵ و رطوبت مناسب ۶۰ درصد می باشد. پس از استارت دستگاه و تنظیم دما و رطوبت اجازه دهید تا دستگاه به مدت یک روز و در حالت بدون تخم به جوجه کشی بپردازد و در این مدت شما باید دما، رطوبت، روزشمار، چرخش و تمام سیستم های دستگاه را بررسی کنید و در صورت وجود هرگونه مشکل با کارشناسان سازنده دستگاه تماس بگیرید.

فروش دستگاه جوجه کشی کبک

اما اگر دستگاه بدون هیچ مشکلی به کار خود ادامه داد می توانید تخم های نطفه دار مورد نظر را درون دستگاه قرار دهید، اما قبل از قرار دادن تخم ها داخل دستگاه باید آنها را کاملا ضدعفونی کنید تا آلودگی های موجود در سطح پوسته تخم از بین بروند، ابتدا تخم ها را با یک پارچه خشک و تمیز یا یک مسواک پا کنید و سپس به کمک گاز فرمالدهید ضد عفونی کنید، دقت کنید که هرگز از آب برای ضدعفونی تخم ها استفاده نکنید چون لایه محافظ پوسته را از بین می برد و راه ورود میکروب ها به داخل تخم را آزاد خواهد نمود. در مقالاتی جداگانه ضد عفونی تخم ها به صورت کامل توضیح داده شده است.

پس از ضد عفونی تخم ها باید آنها را به مدت نیم ساعت الی ۴۰ دقیقه در محیطی با درجه دمایی ۲۵ الی ۲۹ درجه سانتی گراد قرار دهید تا کاملا آماده قرار دادن داخل دستگاه شوند زیرا انتقال ناگهانی تخم ها از یک محیط سرد به یک محیط گرم باعث وارد آمدن صدمه به نطفه ها خواهد شد.

اگر از شانه های حفره ای استفاده می کنید باید تخم ها را به صورت عمودی داخل آن قرار دهید، اما باید توجه کنید که قسمت پهن تخم رو به بالا باشد زیرا حاوی کیسه هوایی می باشد و اگر به صورت برعکس قرار داده شود، فشار زرده کیسه هوایی را پاره خواهد کرد، در نتیجه فاسد شدن تخم را به دنبال خواهد داشت.

اما اگر از شانه جوجه کشی همه کاره یا شانه های سبدی استفاده می کنید باید تخم ها را به صورت افقی قرار دهید، در این حالت میزان راندمان جوجه کشی به صورت قابل توجهی افزایش خواهد یافت زیرا در حالت طبیعی نیز کبک مادر تخم ها را به صورت افقی قرار می دهد و بر روی آنها می خوابد.

توجه : پس از گذشت یک هفته از فرایند جوجه کشی باید تخم های بدون نطفه یا خراب را از دستگاه بیرون بیاورید تا موجب خرابی و آلودگی سایر تخم ها شود، برای این منظور باید تخم ها را مورد نطفه سنجی قرار دهید، عملیات نطفه سنجی نیز به سادگی تاباندن نور داخل تخم و مشاهده رگ های خونی می باشد، در مقالاتی جداگانه عملیات نطفه سنجی تخم ها و جوجه کشی کبک مفصلا توضیح داده شده است.

مراقبت از جوجه کبک

قدم چهارم – مراقبت از جوجه های تازه به دنیا آمده

پس از پایان جوجه کشی و به دنیا آمدن جوجه ها باید آنها را به مکان مورد نظرشان منتقل کنید، جوجه ها با توجه به اینکه بدن ضعیفی دارند، باید تحت مراقبت ویژه ای قرار بگیرند، آنها را به کمک آب و شکر و مولتی ویتامین تقویت کنید و با توجه به اینکه تازه به دنیا آمده اند، تا ۴۸ ساعت نیاز به غذا ندارند و باید از کیسه زرده تغذیه کنند،در صورتی که بلافاصله پس از تولد به آنها غذا بخورانید و اجازه مصرف محتویات کیسه زرده را به آنها ندهید به بیماری عفونت کیسه زرده مبتلا خواهند شد (کیسه زرده در بدن خود جوجه ها وجود دارد و برای تقویت و تغذیه جوجه ها تا ۲ روز اول می باشد)

آنها را زیر لامپ مادر مصنوعی قرار دهید و پس از گذشت ۲ روز می توانید با کمک جیره مخصوص جوجه های مرغ آنها را تغذیه کنید، اگر می خواهید جوجه ها سریعا به غذا خوردن عادت کنند، باید هر چیزی به جز دانخوری و آبخوری را از محیط آنها جدا کنید و تمام حواس آنها به سمت دانخوری ها و آبخوری ها برود.

آنها را روزانه سه بار با آب و غذای تازه تغذیه نمایید، علاوه بر جیره مخصوص می توانید از انواع دانه ها، حبوبات، سبزیجات و میوه ها نیز برای تغذیه آنها استفاده نمایید. البته توجه نمایید که پسماند های غذایی شور و چرب برای جوجه ها اصلا مناسب نیست زیرا سیستم هاضمه آنها قادر به هضم مقدار زیادی چربی و نمک نخواهد بود. اگر قصد دارید به آنها ته مانده برنج بدهید باید برنج را کاملا بشویید تا نمک و چربی موجود در آن شسته شود.

کبک نر و کبک ماده

قدم پنجم – جدا کردن کبک های نر و ماده

پس از گذشت ۳ ماه و بالغ شدن جوجه ها باید آنها را از هم جداکنید و کبک های نر را روانه بازار کنید. کبک های ماده نیز به منظور تولید تخم باید نگهداری شوند، برای تشخیص جنسیت کبک های نر و ماده می توانید به ظاهر آنها توجه کنید، کبک های نر بزرگتر و بلند قد تر از کبک های ماده هستند و پاهای بلند تری نیز دارند، کبک های ماده بدن کوچک تر و لطیف تری دارند و چاق تر به نظر می رسند،

برای تشخیص کبک های نر و ماده مقالات جامعی وجود دارد که می توانید آنها را مطالعه فرمایید. البته اگر قصد دارید تخم های نطفه دار تولید نمایید باید در بین کبک های ماده حتما کبک نر وجود داشته باشد، به ازای هر کبک نر سه الی چهار کبک ماده را در نظر بگیرید.

نکته : اگر قصد دارید همزمان با جوجه کشی و پرورش کبک گوشتی، کبک تخم گذار نیز پرورش دهید می توانید از قفس های مکانیزه استفاده کنید. قابل توجه است که قفس های مکانیزه دارای آبخوری، دانخوری و محل جمع آوری تخم و دفع فضولات هستند و در صورت استفاده از قفس مکانیزه نیازی به خرید دانخوری و آبخوری مجزا نخواهید داشت.

دقت کنید که سالن کبک های تخم گذار باید از سالن کبک های گوشتی مجزا باشد زیرا جیره غذایی و سبک نوردهی متفاوتی خواهند داشت. برای اینکه کبک ها حداکثر تخم گذاری را داشته باشند باید حداقل روزانه ۱۷ ساعت زیر نور لامپ های آفتابی یا مهتابی قرار بگیرند و جیره آنها نیز حاوی مقادیر زیادی پروتئین و کلسیم باشد.

تخم هایی که کبک های موجود در بستر خواهند گذاشت نطفه دار خواهند بود زیرا با کبک نر بارور شده اند و برای جوجه کشی مناسب هستند، اما تخم هایی که توسط کبک های موجود در قفس مکانیزه گذارده شده اند، بدون نطفه هستند و برای فروش مناسب خواهند بود.

غذای مناسب کبک

جیره های غذایی مناسب برای جوجه کبک ها، کبک های گوشتی و کبک های تخم گذار

معمولا جیره های غذایی توسط متخصصان تغذیه دام و طیور تهیه و تدوین می شود و شما نیز برای تهیه جیره مناسب پرنده خود می توانید به متخصصان قابل اعتماد و اطمینان در این زمینه مراجعه کنید، اما اگر بخواهیم پیش زمینه ای در مورد جیره غذایی مناسب برای دوره های مختلف رشد خدمت شما عزیزان ارائه دهیم، جدول زیر مناسب به نظر خواهد رسید. اما پیشنهاد ما بر این است که حتما نظر متخصصان این صنعت را جویا شوید.

نوع ماده غذایی (بر حسب گرم) جوجه کبک کبک گوشتی کبک تخم گذار

نوع ماده غذایی (بر حسب گرم) جوجه کبک جوجه گوشتی کبک تخم گذار
ذرت ۳۹۵ ۴۷۰ ۴۵۰
کنجاله سویا ۴۵۵ ۳۹۵ ۳۵۰
گندم خرد شده ۱۷ ۲۰ ۲۰
نمک ۲ ۳ ۳
مکمل معدنی ۳ ۳ ۳
مکمل ویتامینه ۳ ۳ ۳
لیزین ۰٫۳ ۰٫۴ ۰٫۵
میتونین ۲ ۲٫۳ ۱٫۵
ویتامین A ۱ ۱ ۱
ویتامین B COMPLEX ۳ ۳ ۱٫۵
ویتامین C ۱٫۵ ۱٫۵ ۰٫۵
ویتامین K ۱ ۱ ۱٫۵
ویتامین E ۱ ۱ ۱٫۵
دی کلسیم فسفات ۱۴ ۱۶ ۲۰
کربنات کلسیم ۱۲ ۲۰ ۷۰

رعایت بهداشت در محیط پرورش کبک ها

کبک ها باید در تمام مراحل زندگی خود یعنی از بدو تولد تا کشتار باید در محیط کاملا تمیز و بهداشتی پرورش یابد، کبک های سالم و سرحال سرمایه و درامد شما را چند برابر خواهد نمود اما کبک های بیمار به زودی تمام گله را درگیر بیماری خواهد ساخت و حتی امکان سرایت بیماری به انسان نیز وجود خواهد داشت، بنابراین لزوم رعایت بهداشت در محل پرورش کبک ها از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.

پرورش کبک

روش های انتقال بیماری یا از آب و غذا خواهد بود یا از طریق تماس با سایر پرندگان و تنفس هوای آلوده به ویروس! بنابراین تغذیه از مواد غذایی فاسد و یا تماس با موجودات و حیوانات وحشی عوامل مهمی در ایجاد و گسترش بیماری هستند. پس اگر می خواهید در کار پرورش کبک به موفقیت برسید نکات زیر را مد نظر قرار دهید :

۱- کف سالن پرورش جوجه کبک ها، کبک های مادر و کبک های گوشتی باید از خاک اره یا پوشال های نرم پوشیده شود، تا کف پای کبک ها آسیب نبیند، هم چنین وجود خاک اره در محیط به خشک شدن سریع فضولات کمک خواهد کرد.

۲- فضولات بر جای مانده در محیط حاوی میکروب ها و باکتری های خطرناکی هستند و در صورتی که به موقع از محیط جمع آوری نشود ممکن است کبک ها را درگیر بیماری های زیادی کند، زیرا هم تغذیه کبک ها از فضولات برای آنها مضر می باشد و هم بوی ساطع شده از فضولات حاوی آمونیاک بوده که برای کبک ها و انسان ها خطرناک است. بنابراین نظافت هفتگی سالن ها اکیدا توصیه می گردد.

۳- به منظور افزایش مقاومت بدنی کبک ها در برابر بیماری، آنها را با انواع مولتی ویتامین ها تغذیه کنید و واکسن های مورد نیاز را در دوره های مختلف رشد به آنها تزریق نمایید.

۴- کف، دیوارها و سقف سالن را کاملا سیمان کاری کنید تا از ورود هر موجود آلوده به بیماری جلوگیری شود، موجودات موذی مانند موش، مگس، موریانه، مورچه و … تماما باعث انتقال بیماری به پرنده ها خواهد شد و در صورتی که یک پرنده ضعیف درگیر بیماری شود می تواند کل گله را بیمار سازد.

۵- ظرف آب و غذای کبک ها را هفتگی دو بار کاملا بشویید تا آلودگی موجود از بین برود و هر روز آنها را با جیره غذایی تازه تغذیه کنید زیرا غذای مانده و آلوده به فضولات نیز می تواند برای آنها مضر باشد.

۶- حداقل هر ماه یکبار پوشال ها یا خاک های کف سالن را با خاک های جدید جایگزین کنید و فضای داخل سالن را به کمک مواد ضد عفونی کننده مانند گاز فرمالدهید پاکیزه کنید، قبل از انجام این کار باید کبک ها را به بیرون و یا سان دیگری منتقل کنید.

۷- استفاده از حشره کشها و سموم دفع افات نیز برای ضد عفونی سالن مناسب می باشد، از این مواد نیز می توانید برای رفع عوامل بیماری زا کمک بگیرید، کبک ها نباید تا ۲۴ ساعت پس از ضدعفونی سازی وارد سالن شوند.

پرورش کبک

نکات مهم هنگام پرورش کبک

الف- لطفا همیشه این نکته مهم را مد نظر داشته باشید، کبک ها پرنده هایی وحشی هستند بنابراین قابلیت پرواز خواهند داشت، پس محیط پرورش آنها حتما باید سربسته باشد.

ب- در فصول گرم سال مانند بهار و تابستان حتما کبک ها را در فضای سبز البته سربسته آزاد کنید تا اقدام به هواخوری و آفتاب گیری بنمایند، کبک ها طبق غریزه عادت به کندن خاک و خاک بازی دارند، فراهم کردن این امکان در کیفیت رشد آنها تاثیر زیادی خواهد داشت.

ج- با توجه به اینکه کبک ها هر از گاهی تمایل به پرواز دارند، بنابراین سالن پرورش آنها باید ارتفاع بالایی داشته باشد، تا هنگام پرواز با سقف، لامپ و سایر تجهیزات برخورد نکنند، حتی الامکان آنها را در یک فضای فنس کشی شده پرورش دهید و در مواقعی که هوا بسیار سرد است آنها را به سالن منتقل کنید.

د- در صورتی که تراکم کبک ها در قفس یا سالن بیش از حد باشد و آزادانه بتوانند حرکت کنند، احتمال بروز بیماری کانیبالیسم در آنها بیشتر خواهد شد، هم چنین عوامل دیگری مانند نور بیش از حد محیطی، تغذیه نامناسب و ناکافی، وجود انگل و … عوامل بروز بیماری همخواری یا کانیبالیسم در پرنده ها می باشد.

ه- در صورتی که فضولات کف سالن مرتبا برداشت نشود، احتمال تغذیه کبک ها از فضولات خشک بالا خواهد رفت و در این صورت احتمال بروز بیماری های انگلی نظیر کوکسیدیوز بالا خواهد رفت. بنابراین علاوه بر اینکه وجود ضد کوکسیدیوز در جیره غذایی آنها واجب می باشد، پاکیزه سازی هفتگی کف بستر نیز ضروری خواهد بود.

قفس برای پرورش کبک

و- اگر قصد پرورش کبک در قفس های مکانیزه را دارید باید به این نکته مهم توجه فرمایید که به علت تنگ بودن فضا امکان جفت گیری کبک های نر و ماده وجود نخواهد داشت، اما اگر قصد دارید هم آنها را در قفس های مکانیزه نگهداری کنید (به علت دارا بودن بهداشت محیطی بالا) و هم قصد تولید تخم های نطفه دار را دارید، باید هنگام سفارش قفس های مکانیزه درخواست ساخت قفس هایی با ارتفاع بالا را بدهید تا کبک ها به راحتی جفت گیری کنند.

روش های تشخیص جنسیت کبک

شناسایی نر یا ماده بودن کبک برای کسانی که به پرورش این پرنده مشغول هستند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است ؛ بطوری عدم تشخیص جنسیت آنها می تواندباعث بروز مشکلات عدیده ای شده و برای پرورش دهنده هزینته های سنگینی در پی داشته باشد . برای نمونه می تواند به اهمیت نسبت تعداد نر و ماده در یک قفس برای جفت گیری اشاره کرد که بدون تعیین جنسیت امکان پذیر نمی باشد .

آموزش تشخیص جنسیت کبک

در برخی از پرنده ها از صفت ها و ویزگی های ظاهری پرنده برای تعیین جنسیت آن بهره می برند ؛ این امر بیشتر برای کسانی صادق می باشد که در زمینه پرورش انواع پرنده ها حرفه ای بوده و تجربه زیادی دارد . ولی باید به این نکته توجه داشت که این شیوه از تعیین جنسیت برای کبک مناسب نمی باشد چرا که کبک نر و ماده از نظر ظاهر تفاوت بارزی با هم ندارند از این رو استفاده از این روش می تواند درصد خطای بالایی داشته باشد .

البته کبک نر از نظر اندازه و جثه از گونه ماده درشت تر بوده و از وزن بالایی برخودار است . در واقع وزن کبک ماده تقریباً ۱۰۰ گرم از گونه نر کمتر می باشد .

مورد بعدی که باید توجه داشته باشید سر کبک ها می باشد . سر کبک نر به شکل گرد بوده و بزرگ است ؛ این در حالی است که سر ماده به شکل بیضی است .

یکی دیگر از مواردی که می تواند شما را در تشخیص جنسیت کبک یاری دهد توجه به نحوه راه رفتن آن می باشد چرا که کبک ماده و نر به هنگام راه رفتن تفاوت های بارزی با هم دارند . سرعت کبک نر به هنگام راه رفتن بیشتر از ماده می باشد همچنین پاهای نر دراز تر از ماده بوده و دارای پولک های بزرگ می باشد .

تشخیص جنسیت کبک با بررسی مقعد آن

بررسی مقعد کبک یکی دیگر از روش های ایده آل برای تشخیص جنسیت این پرنده می باشد . در کبک نر بعد از رسیدن به دوران بلوغ یک زائده ریز در بخش مقعد آن رشد می کند که انداره آن تقریباً ۲ تا ۳ میلیمتر بوده و فرد می تواند به راحتی آن را مشاهده نماید که البته این زائده با گذشت زمان و بالا رفتن سن نر به طور کاملاً مشخص و و اضح دیده می شود .

در گونه ماده این زائده به ندرت دیده می شود به طوری که در بیشتر ماده ها کلاً وجود ندارد . مورد دیگر این است که مقعد ماده در مقایسه با مقعد نر کمی گشاد تر می باشد .

آخرین نکته ای که برای تعیین جنسیت کبک مورد توجه قرار داده شود ساق های پای کبک ماده و نر می باشد به طوری که ساق پای نر دارای اندکی برآمدگی بوده و این برآمدگی با طور کامل با چشم قابل مشاهده می باشد و این در حالی است که ساق پای ماده فاقد این برآمدگی بوده و یا برآمدگی آن بسیار کم و قابل چشم پوشی می باشد .

سخن آخر :

پرورش کبک اگر به روش اصولی و هدفمند صورت گیرد، درآمد بالایی را به دنبال خواهد داشت، طبیعتا درامد بالا نیازمند تلاش و کوشش بالایی نیز خواهد بود. بنابراین وقتی که تصمیم به پرورش کبک گرفتید باید به صورت جدی وارد این حوزه شوید و تمام سعی و تلاش شما پرورش کبک ها باشد و انجام همزمان کار دیگری در کنار این کار تمرکز شما را کاهش داده و درصد موفقیت شما را پایین خواهد آورد.

۰ ۰ votes
امتیازدهی به مقاله