عوامل موثر بر راندمان جوجه کشی
فرایند جوجه کشی از انواع تخم های نطفه دار از حساسیت بالایی برخوردار بوده و تحت تاثیر عوامل مختلف و شرایط خاص انجام می شود؛ به طوری که اگر تنها یکی از آنها از حالت استاندارد خارج باشد، راندمان کار به میزان قابل توجهی افت می کند . برای جلوگیری از این امر شما را به مطالعه این مقاله دعوت می کنم .
۱- دستگاه جوجه کشی
انتخاب دستگاه جوجه کشی را می توان یکی از مهمترین عوامل دخیل بر راندمان کار در نظر گرفت . ۴ عامل رطوبت ، دما ، چرخش تخم و تهویه در داخل دستگاه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و تنها اگر یکی از آنها به درستی تامین نشود راندمان کاهش و در بدترین حالت ممکن جنین داخل تخم ها از بین می رود .
۱-۱ – دما
باید به هنگام خرید دستگاه جوجه کشی توجه کنید که سیستم تامین کننده دما از چه نوع است و این که آیا قادر است دما را در یک بازه استاندارد تامین کرده و ثابت نگه دارد . نیاز دمایی تخم نطفه دار هر پرنده در دوره ستر و هچر متفاوت بوده و باید بدون کوچکترین خطا تامین شود؛ از این رو اگر دما تنها چند درجه از میزان استاندارد فاصله داشته باشد جوجه کشی با شکست مواجه خواهد شد .
۱-۲ – رطوبت
سیستم رطوبت رسانی دستگاه مورد دیگری است که در سرنوشت جوجه کشی تاثیر بسزایی دارد . رطوبت دستگاه در دوره ستر با توجه به نوع پرنده باید تنظیم شود و توجه کنید که این مقدار در دوره هچر متفاوت می باشد . عدم تامین رطوبت به میزان نیاز می تواند باعث هچ زود و یا دیر هنگام جوجه ها شود که در این حالت جان آنها با خطر جدی مواجه می گردد .
۱-۳ – چرخش تخم نطفه دار
تقریباً همه دستگاه های جوجه کشی عرضه شده به بازار دارای سیستم چرخش تخم اتومایتک می باشند و همین امر باعث شده تا کاربر بتواند با خیال راحت به کارهای روزمره خود رسیدگی کند . اما باید حتما به این مهم توجه کنید که راک ها و در حالت کلی سیستم بکار رفته در دستگاه باید تخم نطفه دار را بدون وارد کردن کوچک ترین ضربه و شوک به چرخش در بیاورد.
عدم چرخش صحیح می تواند می تواند باعث چسبیدن نطفه به دیواره تخم شود که در این حالت جنین داخل همه تخم ها از بین رفته و کاربر متحمل ضرر مالی بالایی می شود .
۱-۴ – تهویه
بدیهیست که جنین داخل تخم همواره زنده بوده و به اکسیژن نیاز دارد و از آن گذشته ، همین جنین های داخل تخم کربن دی اکسید به محیط پس می دهند؛ به همین دلیل می توان این استنباط را داشت که تهویه دستگاه از اهمیت بالایی برخوردار بوده و اگر مشکلی در کارکرد آن رخ دهد جنین دچار خفگی می شود.
در بیشتر دستگاه های برای جلوگیری از این امر چند حفره برای تبادل هوا و با توجه به اندازه دستگاه، تعدادی فن جوجه کشی برای سرعت دادن به فرایند تهویه در کابین داخلی قرار داده می شود .
۱-۵ – نتیجه گیری
اگر شما بتوانید یک دستگاه جوجه کشی با کیفیت و استاندارد از یک شرکت معتبر خریداری کنید، قطعاً خواهید توانست یک جوجه کشی موفق با راندمان قابل قبول را به ثبت برسانید .
۲- تخم نطفه دار
در این میان باید به این نکته نیز توجه داشت که تخم نطفه دار خود از فاکتورهای تعیین کننده بازده به شمار می رود . در واقع باید تخم ها نطفه دار از فروشنده معتبر خریداری شود تا از نطفه دار بودن آن مطمئن باشید . علاوه بر این تخم های نطفه دار قبل قرار داده شدن در دستگاه باید به خوبی تمیز شود؛ تا هیچ لکه ، میکروب و آلودگی بر روی پوسته آن باقی نماند.
به یاد داشته باشید که برای ضدعفونی تخم نطفه دار، به هیچ عنوان از فرم آلدئید و پرمنگنات بهره گیری نکنید چرا که از حفره های روی تخم به داخل نفوذ کرده و باعث از بین رفتن جنین می شود . همچنین از خرید تخم های که در اندازه های کوچک ، بزرگ و یا در شکل های غیر معمول هستند خودداری کنید .
۳- چه مشکلاتی که می توانند فرایند جوجه کشی را تحت تاثیر خود قرار دهند ؟
از لحظه ای که تخم های نطفه دار توسط پرنده تولید می شوند تا لحظه ای که به جوجه تبدیل شوند، خطرات جدی می تواند آنها را به کام نابودی بکشاند . در ادامه به بررسی تک به تک آنها می پردازیم؛ با ما همراه باشید .
۴- تخم های نطفه دار در چه حالتی دچار ترکیدگی می شوند ؟
عدم رعایت نکات و اصول بهداشتی، عدم شست و شوی مناسب، ماندن میکروب و حضور سایر عوامل آلوده کننده بر روی پوسته می تواند باعث ترکیدگی تخم ها شود.
البته در کنار موارد ذکر شده، اگر آلودگی کابین داخلی دستگاه جوجه کشی نیز می تواند ترکیدن تخم ها را به همراه داشته باشد؛ از این رو کاربر باید ایده ال ترین و تمیزترین تخم های نطفه دار و دستگاه را برای جوجه کشی انتخاب نماید.
توجه کنید که حتی اگر شکاف یا خراش کوچکی نیز بر روی تخم نطفه دار وجود داشته باشد می تواند باعث عبور میکروب و آلوده شده که نهایتاً در این حالت تخم نطفه دار دچار ترکیدگی می شود .
۵- تخم هایی که فاقد نطفه یا جنین می باشند
یکی از حالت هایی که میتوان آنها را به عنوان کاهنده راندمان جوجه کشی در نظر گرفت، عدم تشکیل جنین در داخل تخم نطفه دار می باشد . در برخی از تخم های نطفه دار نابارور بودن و یا ضعیف بودن محتوای داخل از تشکیل جنین جلوگیری می کند.
علاوه بر این اگر دستگاهی که برای جوجه کشی استفاده می کنید قادر به تامین دما، رطوبت و اکسیژن به میزان استاندارد نباشد امکان از بین رفتن جنین داخل تخم به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می کند .
۶- در چه حالتی جنین در ۲ تا ۴ روز ابتدای تشکیل از بین می رود ؟
از جمله اصلی ترین عواملی که می تواند باعث مرگ جنین در ۲ تا ۴ روز ابتدای تشکیل شود ابتلا به برخی از بیماری های ژنتیکی و همچنین بیمار بودن گله مادر می باشد. البته با استناد بر تحقیقات انجام شده بالا یا پایین شدن دما و خروج آن از بازه استاندارد در دوره ستر نیز یکی از اصلی ترین دلیل های از بین رفتن جنین در روز های اول تشکیل است .
۷- در چه حالتی جنین در ۷ روز دوم می میرد ؟
عدم تغذیه کافی یا نامناسب ، ضعف و بیماری در مرغ مادر ، کاهش ندادن دمای تخم نطفه دار قبل از شروع جوجه کشی، دمای بالا و رطوبت پایین، بالا بودن مقدار گاز کربن دی اکسید، چرخش غیر استاندارد تخم ها و مهم تر از همه قطع شدن برق می تواند باعث مرگ جنین داخل تخم ها شود .
۸- اتاقک هوایی غیر استاندارد
پایین بودن میزان رطوبت باعث ایجاد اتاقک هوایی بزرگ و برعکس رطوبت بالا باعث تشکیل اتاقک هوایی کوچک می شود . البته در حالت کلی باید توجه داشته باشید که اندازه تخم های نطفه دار بر این موضوع دخیل می باشد به طوری که تخم های بزرگ اتاقک کوچک و برعکس تخم ها کوچک اتاقک بزرگ دارند .
۹- چسبیدگی جنین به پوسته تخم
در برخی از تخم هایی که به جوجه تبدیل نشده اند بعد از بررسی دیده شده که جنین به پوسته چسبیده است؛ این امر تنها در حالتی اتفاق می افتد که رطوبت در آخرین روزهای جوجه کشی کاهش پیدا کند .
۱۰-تبدیل تخم ها به جوجه در بازه زمانی نامناسب
در صورتی که دما داخل دستگاه بالا در عین حال رطوبت پایین باشد، تخم ها زود از موعد ترک برداشته و به جوجه تبدیل می شوند . این در حالی است که اگر دما کم و رطوبت زیاد باشد زمان هچ به تعویق افتاده و جوجه ها دیرتر از تخم ها خارج می شوند . علاوه بر این تخم هایی که از نظر اندازه بزرگ هستند و یا توسط مرغ های پیر تولید شده اند دیر به جوجه تبدیل می گردند .
۱۱- در چه حالتی جوجه قادر به خروج از تخم نمی باشد ؟
جوجه هایی که در دوره هچ تخم را سوراخ کرده اند ولی با این حال نتوانسته اند از آن خارج شوند تنها در دو حالت تعریف می شوند . این جوجه ها به میزان کافی مواد مغذی دریافت نکرده اند و یا به احتمال زیاد نوعی بیماری خطرناک و کشنده گله مادر را تحت تاثیر خود قرار داده است. البته شرایط داخل دستگاه نیز می تواند باعث این حادثه ناگوار شود؛ اگر قسمت تیز (برآمده) تخم ها در شانه های رو به بالا قرار بگیرد .
۱۲- تحت چه شرایطی اندازه جوجه ها غیر استاندارد می باشد ؟
از تخم های تولید شده در شهر گرم و همچنین تخم هایی که از اندازه کوچکی برخوردار هستند، اساساً جوجه های کوچک حاصل می شود . در کنار این مورد ، بالا بودن میزان دما و در عین حال پایین بودن رطوبت نیز تاثیر مستقیم در تولید جوجه های کوچک دارد .
• اگر جوجه ها تا طولانی مدت داخل دستگاه در رطوبت پایین بمانند دهیدراته می شوند .
• عدم رعایت بهداشت و همچنین مقدار کم کلسیم در مرغ تخم گذار می تواند باعث تولید جوجه های نرم شود .
امیدوارم با مطالعه این مقاله تمامی اطلاعات لازم و پاسخ سوال های خود را به دست آورده باشید .
