کبک (نام علمی: Perdicinae) پرندگانی از تیره قرقاولان هستند. کبک‌ها اغلب پرندگان کوچنده در بر قدیم با جثه‌ای متوسط هستند.
شرایط محیط ستر
تهویه ستر
تهویه هوا و اکسیژن رسانی از فاکتورهای بسیار مهم در جوجه کشی و در اصل پرورش کبک است. در مرحله ستر که جنین در حال رشد سریع است و متابولیسم سلول های آن با سرعت بالایی انجام می پذیرد ، نیاز به اکسیژن بالایی دارد و تهویه هوا در آن باید به نحو احسن انجام پذیرد. در مرحله ستر علاوه بر مناسب بودن تهویه در دستگاه جوجه کشی باید در محیطی که دستگاه جوجه کشی قرار گرفته است نیز تهویه به صورت مناسب انجام پذیرد.
دمای ستر
دما عامل رشد نطفه در درون تخم نطفه دار است. در مرحله ستر ، دما باعث تبدیل نطفه از حالت گازی به مایع و از حالت مایع به جامد می شود. دمای مناسب ستری برای رشد جنین در داخل تخم نطفه دار کبک ۳۷٫۷ درجه سانتی گراد است. دقت کنید که جوجه کشی از تخم های نطفه دار بسیار به نوسانات دما حساس است و هرگونه کاهش یا افزایش ۰٫۳ درجه ای از مقدار مطلوب می تواند منجر به تلف شدن نطفه در درون تخم ها شود.
فیلم سالن پرورش کبک
دانلود فیام کبک | مشاهده فیلم در آپارات
رطوبت ستر
رطوبت مناسب برای جوجه کشی از کبک در مرحله ستر ۶۰ درصد است. رطوبت کمتر از این مقدار باعث کاهش آب داخل تخم و رطوبت بیشتر باعث افزایش آب درون آن شده و در نتیجه خفه شدن جنین در داخل تخم را در پی دارد. همچنین رطوبت زیاد می تواند باعث خیس شدن پوسته و نفوذ آلودگی به درون تخم شود.
چرخش تخم در داخل دستگاه
تخم های نطفه دار کبک باید در هر ۱ تا ۴ ساعت یک بار در داخل تخم های نطفه دار چرخانده شوند. در غیر این صورت جنین در داخل تخم به درون سمت پوسته آن حرکت می کند و منجر به چسبیدن آن به پوسته شده و تلف شدن تخم را در پی خواهد داشت.
تخم های نامناسب برای جوجه کشی کبک
برای خارج شدن تخم های نطفه دار از جوجه باید تخم های مناسب را در درون دستگاه قرار دهید. توجه به شکل ظاهری تخم های نطفه دار بسیار با اهمیت است. تخم های خیلی بزرگ یا خیلی کوچک نباید در داخل دستگاه جوجه کشی قرار بگیرند. همچنین تخم هایی که دارای پوسته نازک یا بدون رنگ دانه هستند نیز برای جوجه کشی مناسب نیستند. تخم های آلوده به کود ، تخم های سوراخ ، ترکیده ، بدشکل یا رو زرده را نباید در داخل دستگاه جوجه کشی قرار دهید.
عواملی که باعث کوتاه یا بلند شدن طول دوره جوجه کشی می شوند
| عواملی که باعث کاهش طول دوره جوجه کشی می شوند | عواملی که باعث افزایش طول دوره جوجه کشی می شوند |
| کوچک بودن بیش از حد تخم | بزرگ بودن بیش از حد تخم |
| بالا بودن دمای ستر و هچر | پایین بودن دمای ستر و هچر |
| جوان بودن گله مولد | بالا بودن سن گله مولد |
| قرار دادن تخم های نطفه دار در دستگاه جوجه کشی در مدت کوتاهی پس از تخم گذاری | قرار دادن تخم های نطفه دار در دستگاه جوجه کشی پس انبار کردن به مدت زیاد در انبار |
انتقال تخم ها از دستگاه ستر به دستگاه هچر
طول مدت جوجه کشی از تخم های نطفه دار کبک ۲۳ تا ۲۴ روز است که ۳ روز آخر آن مربوط به مرحله هچر است. بنابراین تخم ها را باید در روزهای ۲۱ ام یا ۲۲ام از دستگاه ستر به دستگاه هچر منتقل کنید. در انتقال جوجه ها از دستگاه ستر به هچر باید دمای محیط را به اندازه کافی گرم کنید. دمای مناسب برای محیط در زمان انتقال ۳۵ درجه سانتی گراد است.
حرارت محیط پرورش کبک
جوجه های پرندگان در مراحل اولیه حیات خود به درجه حرارت بیشتری نیازمندند. دمای مناسب در هفته اول پرورش جوجه ها در بین ۳۳ تا ۳۵ درجه سانتی گراد است. دمای نگهداری باید در هر هفته ۳ درجه سانتی گراد کاهش پیدا کند تا به ۱۰ درجه برسد. معمولا در سالن های پرورش کبک مکانی را به پرورش جوجه ها اختصاص می دهند و با استفاده از لامپ های حرارت و دستگاه های مادر مصنوعی حرارت لازم برای پرورش جوجه ها را تامین می کنند.
سرد بودن محیط پرورش جوجه ها منجر به کاهش جنب و جوش و غذا خوردن بیشتر آن ها می شود. برای پرورش نیمچه کبک دمای ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد مناسب است. دمای پایین و رطوبت بالا منجر به بروز مشکلات تنفسی در جوجه ها و دمای بالا منجر به همدیگر خواری آن ها می شود. هنگام تخم گذاری نیز باید رطوبت بین ۱۵ تا ۲۷ درجه سانتی گراد باشد.
رطوبت محیط پرورش کبک
دمای بدن کبک معمولا بین ۴۱ تا ۴۲ درجه سانتی گراد می شود. رطوبت مناسب هوا در مکان نگهداری بین ۶۰ تا ۷۵ درصد است و نباید به بیش از ۹۰ درصد و کمتر از ۵۰ درصد تغییر یابد. میزان نامناسب رطوبت باعث بروز بیماری تنفسی در کبک ها می شود. رطوبت بیش از اندازه باعث انتقال میکروب و باکتری به بدن کبک و بیماری آن می شود. رطوبت کم نیز باعث خشک شدن هوا و مخاط مجاری تنفسی پرنده شده و از انتقال آلودگی از مجاری تنفسی به بیرون جلوگیری می کند.
اکسیژن
اکسیژن از موارد بسیار مهم برای پرورش کبک است. کمبود اکسیژن می تواند منجر به مرگ و تلف شدن کبک ها شود. سرعت ورود هوا به داخل سالن بهتر است بین ۱ تا ۴ متر مکعب در ثانیه باشد. در دمای پایین سرعت هوا کمتر و در دمای بالا سرعت هوا باید بیشتر باشد.
تهویه مناسب
در پرورش پرند کبک هدف از تهویه خارج کردن هوای نامطبوع و آلوده به دی اکسید کربن از سالن و وارد کردن هوای تازه به درون آن است. باید در نظر داشته باشید که تهویه مناسب برای جوجه های کبک و کبک های بالغ که آماده کشتار هستند متفاوت است. عواملی نظیر شکل، مدل و جهت ساختمان ، مساحت سالن ، و تعداد پرنده ای که می خواهید پرورش دهید از جمله موارد مهم در تهویه سالن های پرورش کبک هستند.
در سالن هایی که به تعداد کم کبک نگهداری می کنند به جای هواکش خروجی هوا از پنجره ای کوچک برای تهویه هوا استفاده می شود. در این سالن ها با ایجاد سوراخ هایی در سقف باعث خروج هوا از سالن می شوند. کارایی ضعیف سیستم تهویه هوا در سالن های پرورش کبک باعث بیماری و همچنین کاهش متابولیسم پرنده می شود. از انواع دستگاه های تهویه سالن های مرغداری نیز در سالن های پرورش کبک می توان استفاده کرد.
تهویه سالن های پرورش کبک را می توان به دو روش انجام داد:
- تهویه با فشار مثبت
- تهویه با فشار منفی
در روش تهویه با فشار مثبت هوای تازه با استفاده از فن های دمنده وارد سالن می شود و از پنجره های مقابل خارج می شود. اما در تهویه منفی هوا از طریق ورودی وارد شده و از طریق فن های مقابل خارج می شود. برای هر ۱۰ کیلوگرم پرنده نیاز به ۳ متر مکعب هوا در دقیقه است.
نور مناسب برای پرورش کبک
در پرورش کبک ، در هفته اول پرورش جوجه ها باید هر روز به صورت ۲۴ ساعته به جوجه ها نوررسانی کرد. اما از هفته دوم باید هر روز ۲۰ دقیقه از روشنایی کم شود تا در نهایت به ۱۴ ساعت خاموشی و ۱۰ ساعت روشنایی در روز برسد.
نوک چینی
در پرورش کبک خانگی معمولا برای جلوگیری از عادت همدیگر خواری و زخمی کردن یکدیگر نوک آن ها را باید قطع کنید. این اقدام به دو روش انجام می پذیرد:
- روش اول که به سیستم دقیق معروف است در ۶ تا ۱۰ روزگی اول پرورش جوجه کبک ها انجام می پذیرد. جهت انجام دقیق این کار ، از تیغه ای با سوراخ های مختلف برای قطع کردن نوک کبک ها استفاده می شود. بدین صورت که نوک کبک ها را وارد این سوراخ ها می کنند و با حرکت تیغ نوک آن ها برچیده می شود. یک نوع دیگر دستگاه نوک قطع کن وجود دارد که با استفاده از حرارت نوک جوجه ها را می چیند. این روش نباید دوباره تکرار شود.
- روش دوم روش سنتی است که در آن با استفاده از تیغ نازل قسمت بالایی نوک جوجه به مقدار یک دوم و یا دو سوم برچیده می شود. این عملیات را در سن ۴ تا ۶ هفتگی انجام داده و در ۱۲ تا ۱۴ هفتگی دوباره تکرار می کنند. در قطع نوک کبک ها باید به موارد زیر توجه کنید:
- در زمانی که جوجه کبک ها دچار استرس هستند یا شرایط عمومی مناسبی ندارند نباید نوک چینی را انجام داد.
- دقت کنید که نوک تیغه ها به اندازه کافی گرم و تیز باشد زیرا سرد یا کند بودن تیغه منجر به فشار مضاعف به منقار جوجه شده و بافت های آن را با صدمه مواجه می کند.
- استفاده از تیغه های بیش از اندازه گرم منجر به آسیب رسیدن به بافت های نزدیکی قسمتی می شود که بریده می شود.
- نوک چینی را باید در زمان های معین و مشخصی انجام داد و در انجام دادن آن عجله نکرد.
- باید پس از قطع کردن نوک های پرنده دانخوری از دان پر باشد.
- باید آب فراوان و تمیز پس از نوک چینی برای تمیز نگه داشتن محل قطع شده نوک موجود باشد.
کانیبالیزم یا همدیگر خواری (کبک گوشت خوار)
کانیبالیزم یا همدیگر خواری از عادت های بد کبک های مولد است که بیشتر در زمان تخم گذاری مشاهده می شود. در این پدیده کبک ها به همدیگر حمله کرده و پر ، پوست و گوشت یکدیگر را جدا کرده و می بلعند. این عوامل در شدت بخشیدن همدیگر خواری موثر هستند:
- تراکم بیش از حد کبک ها در قفس یا بستر
- دمای بسیار بالا و تهویه کم
- بستر مرطوب یا شرایط نامناسب
- شدت زیاد نور و تابش مستقیم اشعه خورشید بر روی پرنده
- شروع زودرس تخم گذاری و نمیچه های جوان
- شل بودن مدفوع ، وجود انگل هایی مانند کرم ها ، شپشک ها و کنه ها
- وجود آب کثیف در آبخوری ها
- تغذیه نامناسب مانند کمبود پروتئین و استفاده انحصاری از دانه های پلت شده
- تولید تخم های زیاد
- عواملی که باعث عصبانیت و رقابت در میان کبک ها می شود مانند کمبود دانخوری
بهترین راه برای جلوگیری از همدیگر خواری پیشگیری از آن می باشد. برای پیشگیری از این معظل می توانید موارد زیر را رعایت کنید:
- مدیریت صحیح مانند رعایت اصول تغذیه
- تقویت منطقی پولت ها از نظر تغذیه
- رعایت تراکم سطح ، کیفیت ، کمیت و پراکنش تجهیزات به صورت مناسب
- نوک چینی و استفاده از لامپ های رنگی
- کاهش حرارت و افزایش تهویه هوا در سالن پرورش
استرس در نگهداری کبک ها
کبک ها نسبت به بلدرچین ها پرندگان ترسویی هستند و با مشاهده انسان از او فرار می کنند. در پرورش کبک ها باید دقت کنید که محیط نگهداری آن ها در معرض کمترین سر و صدا و رفت و آمدهای افراد قرار بگیرد. وقتی که می خواهید وارد سالن پرورش این پرنده ها شوید باید بسیار آرام و ملایم این کار را انجام دهید.
مواردی که برای کاهش استرس پرنده باید آن ها را رعایت کرد:
- گوشه های سالن را به صورت دایره ای بسازید. این کار باعث می شود که جوجه ها در گوشه سالن محبوس نشوند.
- استفاده از مولتی ویتامین مخصوصا ویتامین C
- تقسیم گروه های پرورشی به گروه های کوچکتر
- داشتن دانخوری و آبخوری کافی
- نگهداری نکردن از پرندگان و حیواناتی که سر و صدا ایجاد می کنند مانند سگ
- استفاده از وسائل و تجهیزاتی که سر و صدای کمتری دارند
پرورش کبک در منزل
اگر شما هم خوهان پرورش کبک در خانه هستید مطالب ما را دنبال کنید.
فیلم از پرورش کبک به صورت طبیعی توسط یک دوستدار محیط زیست
منابع : ویکی پدیا
پیشنهادات میکنیم مطالب زیر را در نیز در مورد پرورش کبک خانگی مطالعه نمایید:
- پرورش و جوجه کشی بلدرچین – بخش سیزدهم
- مزایا و معایب استفاده از قفس بلدرچین
- نکات اصلی تهویه سالن پرورش بلدرچین بخش دوم
- نقش قفس در پرورش بلدرچین
- پرورش جوجه بلدرچین
سایت دستگاه جوجه کشی را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
