پرورش مرغ بومی - راهنمایی پرورش مرغ بومی محلی اصلاح شده

نکات اساسی در جیره غذایی مرغ بومی تخمگذار – پرورش مرغ بومی

غذای کامل در رشد و تولید تخم مرغ نقش بسیار مهمی ایفا می کند.غذای کامل عبارت است از آب – قندها و چربی ها جهت تولید انرژی مورد نیاز – پروتئین – ویتامین های مورد نیاز و مواد معدنی که بدن بدان ها احتیاج دارد. انرژی تولیدی در بدن باید بیشتر از سوختن قندها و چربی ها حاصل شود، که در جیرهٔ اینجا نکتهٔ بسیار مهمی که مطرح است آن است که اگر از گندم در جیرهٔ غذائی مرغان استفاده می شود حتماً از مولتی آنزیم ها جهت هضم گندم استفاده شود. منبع اصلی پروتئین دان سویا می باشد، مقداری نیز از طریق گندم تأمین میشود، پروتئین ذرت کمتر از پروتئین موجود در گندم است. ساختمان پروتئین از اسیدهای آمینه تشکیل شده است که دو عدد از این اسیدهای آمینه را مرغداران بخوبی می شناسند که عبارتند از متیونین و دیگری لیزین می باشد البته تعداد اسید آمینه ها که بدن بدانها نیاز دارد حدود ۲۵ عدد می باشد که میزان هر کدام در جیره باید کاملاً محاسبه و بر اساس نیاز مرغان باشد. لذا زمانی که باید متیونین و لیزین به جیره اضافه شود ابتدا باید متیونین و لیازین موجود در مواد اولیه دان را محاسبه کرده و کمبود آنرا بر حسب نیاز مرغان به جیره اضافه نمود بنابراین بدون محاسبه نباید متیونین و لیزین را اضافه نمود چرا که زیادی و یا کمی آن اثرات سونی از خود بجای خواهد گذارد. اسامی دیگر اسید آمینه ای که در جیره مطرح می باشد و باید متناسب با نیاز مرغان محاسبه و تنظیم گردد، عبارتند از آرژنین، گلایسین + سرین(این دو با هم باید محاسبه شود.)، هیساتیدین، ایزولوساین، لوسین، سیساتین (متیونین به سیساتین تبدیل میشود لذا باید متیونین و سیساتین با هم محاسبابه گاردد.)، فنیبال آلانین، فنیل آلانین تیروزین (جمع این دو نیز با هم باید محاسبه شود.)، پرولین، ترئونین، تریپتوفان و والین و غیره. البته همانگونه که بیان گردید تعداد آنها ۲۵ عدد می باشد.
حتی در مورد ویتامین ها و مواد معدنی این امر نیز صادق است که حتماً با محاسبه و بر اساس نیاز مرغان این هرگز بطور تخمین و یا حدسی نباید افزودنی ها را اضافه نمود. بنابراین تمام مواد و خصوصیات فرمول دان باید متناسب با نیاز مرغان در هر سنی از سان مرغان باشد. و اگر در جیره چیزی کم و یا اضافه با شاد مشکلاتی را در رشاد و تولید و سالامتی مرغان از خود بجای خواهد گذاشت. بطور مثال چربی هائی که در قسمتهای مختلف لاشاه گوشت مرغان انباشته شده است و باعث پایین آمدن کیفیت لاشه می شود، دلیل بر تنظیم نبودن جیره غذائی می باشد. از موارد دیگری که در تنظیم جیرهٔ غذائی بسیار مهم می باشند نسبت انرژی جیره به پروتئین دان در سانین مختلف است، لذا در هر سنی این نسبت باید کاملاً تنظیم باشد در غیر این صورت اثرات ساوئی از خود بجای خواهد گذاشت. نکته ای دیگر در مورد جیره آن است که جیره ای ممکن است غلیظ و یا رقیق باشد بدین معنی که چه بسا میزان انرژی و پروتئین بالا و یا حتی میزان آنها پایین باشد. ولی نسبت انرژی به پروتئین باید کاملاً نسبت ثابتی و متناسب با سن خاصی از گله باشد. در جیرهٔ اول که به جیرهٔ آغازین معروف است و از صفر تا ۴۲ روزگی می باشد، حداقل پروتئین ۲۰ درصد و میزان انرژی حدود ۲۹۷۰ کیلو کالری در هر کیلوگرم دان است که نسبت انرژی به پروتئین حدود ۱۴۸/۵ می باشد.
جیرهٔ دوم که جیرهٔ رشد نامیده می شود و از ۴۳ الی ۶۳ روزگی است، پروتئین آن حدود ۱۸ درصد و انرژی در حدود ۳۰۲۵ کیلو کالری در هر کیلوگرم دان در نظر گرفته که نسبت آنها ۱۶۸ می باشد. جیرهٔ سوم که به جیرهٔ تکاملی گفته می شود، و از ۶۴ الی ۱۱۲ روزگی بوده که، میزان پروتئین آن حدود ۱۶درصد و انرژی دان در حدود ۳۰۸۰ کیلو کالری در هر کیلوگرم دان می باشد. که نسبت انرژی به پروتئین در حدود ۱۹۲/۵ است. جیرهٔ چهارم که جیرهٔ مربوط به ۵ درصد تولید تخم مرغ می باشد، و از ۱۱۳ روزگی آغاز میشود، میزان پروتئین آن در حدود ۱۵/۵ درصد و انرژی آن حدود ۳۰۴۰ کیلو کالری در هر کیلوگرم دان است. که نسبت انرژی به پروتئین در حدود ۱۹۶ می باشد. و بالاخره جیرهٔ تولید که از بعد از ۵ درصد تولید تخم مرغ شروع میشود، پروتئین آن حدود ۱۷/۵ درصد و انرژی آن در حدود ۲۹۴۲ کیلو کالری در هر کیلوگرم دان است که نسبت انرژی به پروتئین آن حدود ۱۶۸ می باشد. بنابراین در تنظیم جیره اگر میزان انرژی یا پروتئین بالا یا پایین رفت به همان نسبت انرژی یا پروتئین و یا سایر مشخصات جیره باید بالا یا پایین برود. که جهت تنظیم مشخصات جیره در هر سن از نسبت انرژی به پروتئین استفاده می شود. لذا اگر جیره ای غلیظ باشد و میزان انرژی و پروتئین آن بالا باشد. مقدار مصرف آن توسط باید کم شده و اگر جیره رقیق باشد نسبت به رقیق بودن آن میزان مصرف توسط مرغان باید بالا رود، بطوریکه در مصرف دان غلیظ و یا رقیق به یک میزان مواد غذائی به بدن برسد. بهرحال دان و جیرهای کامل است که از نظر انرژی، پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی نیازهای مرغ را کاملاً تأمین نماید و حتی مادهٔ غذائی اضافی به بدن وارد نشود، چون همانگونه که کمبود آن مشکل ساز است، اضافی آن نیز اشکالات تغذیه ای بهمراه خواهد داشت.
درشتی دان در پرورش مرغ بومی
امروزه با دستگاه هائی که تهیه شده است دان را از شکل آردی بصورت دانه های درشتی که درشتی نیز آن قابل تنظیم می باشد و به دان پلت معروف است، در می آورند. و بعبارت دیگر دستگاههای فوق ذرات آرد شدهٔ دان را به یکدیگر چسبانده و به اندازه هائی که مورد نظر می باشد در می آورد. و امّا محاسن آن:

ضریب تبدیل پایین تر می آید.
دان یکنواخت بوده در نتیجه گله نیز از نظر چثه و وزن یکنواخت می شود.
در شکل آردی بودن دان، مرغان مواد اولیه را انتخاب و جدا کرده و می خورند، در نتیجه باعث سوء تغذیه می شود، در صورتی که در شکل پلت نمی توانند چنین عمل نمایند.
ریخت و پاشی دان کمتر می شود.

نکات مورد استفاده در واکسیناسیون پرورش مرغ بومی

قطع آب طیورقبل از واکسیناسیون که در آب و هوای گرم به مدت ۱ ساعت و در آب و هوای معمولی ۲ ساعت باشد .
شستشوی آبخوری ها قبل از واکسیناسیون با آب تمیز و بدون استفاده از مواد ضد عفونی کننده و حتما آب واگسیناسیون بدون کلر یا آب چاه یا چشمه باشد.
واکسن را در دمای یخچالی و دور از گرما ونور آفتاب نگه دارید.
واکسن را با دذ کافی بکار برید .
-پس از انجام واکسیناسیون تمام ظروف واکسن سوزانده و معدوم گردد.
مخلوط واکسن و آب را ابتدا در یک سطل بزرگ تهیه نمایید. عموما به ازای هر ۱۰۰۰ دذ واکسن ۳۳ گرم یا به ازا هر لیتر آب ۲ تا ۳ گرم و شیر خشک بدون چربی در نظر گرفته شود.
قبل و بعد از واکسیناسیون از ویتامین محلول در آب استفاده نمایید. یک روز قبل از واکسیناسیون میزان ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم ویتامین سی به دان اضافه گردد تا از استرسی ناشی از واکسیناسیون کاسته شود .
واکسن را بلافاصله پس از تهیه مصرف نمایید. حداکثر زمان میان تهیه واکسن و مصرف واکسن توسط جوجه ها ۲ ساعت میباشد .
واکسن در دو سری در آبخوری ها ریخته شود تا اگر تعدادی از جوجهها در سری اول از واکسن و آب استفاده ننمودهاند. در نوبت دوم امکان دسترسی به واکسن را داشته باشند.
از کلیه آبخوریهای موجود در سالن برای دادن واکسن استفاده نمایید و مطمئن شوید تعداد آبخوری ها کافی باشد ( حداقل به ازای هر ۵۰ قطعه جوجه یک آبخوری داشته باشید )
برای اطمینان از آب خوردن تمامی جوجه ها و گله را به آرامی حرکت دهید . جوجه های تشنه ممکن است بیش از سهمشان آب بخورند.
پس از اتمام مصرف واکسن . آب تازه در اختیار جوجه ها قرار دهید.
Ph آب مصرفی باید حدود ۵/۵ تا ۷۵ باشد. در صورت قلیایی بودن آب باید آنرا اسیدی نمود.

بستر طیور در مرغداری پرورش مرغ بومی

این بستر ها به صورت رول های بسته بندی شده بهداشتی است که به جای پوشال از آن استفاده میشود و انواع کاغذ ها در آن استفاده میشود . بستر در حفظ رفاه و سالامت گله بسیار با اهمیت میباشد و از آنجا که طیور به صورت سیستم بسته (داخل سالن ) پرورش داده میشود و به دلیل تماسی مداوم گله با بستر سلامت آنها به صورت مستقیم تحت تاثیر کیفیت بستر بوده و نامطلوب بودن آن باعث ایجاد استرسی در گله و افزایش تلفات و عقب ماندن از رشد و نهایتا کاهش راندمان تولید گلایه میگردد .
ویژگی های کاغذ بستر در پرورش مرغ بومی

عدم ایجاد گرد و غبار در نتیجه تمیزی آبخوریها و دانخوریها از ذرات پوشال چوب و مدفوع
هزینه کمتر ، آسانتر ، راندمان بهتر
نمایان شدن مدفوع جهت تشخیص بیماری ها
یکدست بودن و نداشتن تغییر دمای سطح که استرسی را در فصول سرد سالی کم میکند.
تعویضی راحت و سریع
بهداشتی