جوجه کشی غاز و اردک بصورت مصنوعی
معمولاً اردکهای بومی تخم گذاری خود را از بهمن ماه سن ۷ – ۶ ماهگی (بلوغ) به استثنای پکین که در سن ۲۸-۲۶ هفتگی و به مدت ۴۰ هفتگی به صورت اقتصادی به تولید می آید شروع می کنند و تا تیر ماه ادامه میدهند که بسته به نژاد پرنده ممکن است در تمام طول سال و تا رکورد حدود ۹۰٪ در هر هفته اول پس از تخم گذاری ادامه یابد البته در نژادهای بریتانیایی رکورد بیش از ۵۰٪ را می توان تا ۵ ماه پسی از شروع تخم گذاری نیز مشاهده کرد و این در حالی است که جوجه کشی در موتاسیون های این نژاد موفقیت آمیزتر از سایر نژادهاست.
این تخم گذاری ها به صورت تقریباً و کم و بیش به شکل روز در میان ادامه می یابد ولی بهترین سن برای جفت گیری اردکها به هر لحاظ سن ۱۲- ۹ ماهگی است که البته فصل بهار را برای جفت گیری ترجیح می دهند ولی غازها با آنکه به صورت روز در میان تخم گذاری دارند ولی پس ۱۲- ۱۰ روز یک سیکل چند روزه ی بدون تخم را طی می کنند که معمولاً مزرعه داران یا پرورش دهندگان تخم های غازهای ۲ یا ۳ ساله را جهت جوجه کشی انتخاب می کنند که در این بین تخم غازهای ۳ ساله بهتر از سایر سنین این حیوان در هچ و جوجه در آوری پاسخ میدهد که برای اینکه بتوانیم تولید مثل بهتر و در نتیجه جوجه کشی غاز و اردک موفق تری را داشته باشیم باید این پرندگان یعنی نر و ماده آنها را از حدود ۹ ماه قبل از فصل جفتگیری که معمولاً در ابتدای پاییز (ممکن است در سایر فصول نیز تخم گذاری را داشته باشند) است با یکدیگر آشنا کنیم و درون یک فارم یا پسین ببریم.
جوجه کشی غاز و اردک همانند بلدرچین به اینگونه نیست که اغلب پرنده بر روی تخم های خود نخوابد و آنها را شکسته و یا بخورد پس جوجه کشی غاز و اردک به شکل طبیعی در اردکها امکان بیشتری نسبت به بلدرچینها دارد. اغلب در پرورش غاز می توان طی مدت این دوره طی ده روز اول تخم اردک را زیر اردکهای کرج قرارداد و سپس به دستگاه منتقل نمود که بسته به جثه اردک می توان تا ۱۵ عدد تخم را زیر یک اردک قرار داد و در صورت نداشتن دستگاه جوجه کشی غاز و اردک نیز می توان تا پایان هچ تخم، آنها را زیر مادرهای طبیعی کرچ قرارداد و باید اعتراف کرد که در هر کدام از روشهای فوق نتیجه هچ بهتر و با درصد بالاتری را خواهیم داشت این عدد در مورد غاز قدری متفاوت است و حدود ۱۰-۸ تخم می باشد که البته جوجه کشی طبیعی در غازها دارای یک اشکال است و آن این است که اگر پس از خروج هر جوجه به ترتیب از تخم آن را از غاز مادر دور ننماییم غاز مادر به احتمال زیاد از روی سایر تخم های خود که هنوز هچ نشده اند بلند میشود و تخم های هچ نشده هم از بین می روند و جنین آنها می میرد.
۱- در نگهداری صنعتی درست زمانی که گله مادر را آماده کردیم باید به این موضوع بیاندیشیم که حال به چه نسبتی اردکهای ماده و نر را جهت جفتگیری در کنار هم قرار دهیم ولی باید به وزن اردکهای انتخابی مان توجهی خاص داشته باشیم.
اگر اردک ما از نژادهای سنگین وزن باشد. تعداد یک نر به پنج ماده بهترین نتیجه را به لحاظ اقتصادی و مدیریتی دارا است ولی اگر نژاد اردک های ما از نوع سبک یا بهتر بگوییم تخم گذار باشند می توان نسبت ۱ نر به ۱۰-۸ ماده را و حداکثر برای غازهای سبک ۵-۱ و غازهای سنگین ۱-۳ رعایت نمود که این نوع جفت گیری گله ای در ایران بهترین روش از لحاظ اقتصادی برای گله های صنعتی است تا بتواند در صورت موجود بودن بهترین حالات دیگر فاکتورها ۹۰ جوجه را طی یک فصل تولید نماید.
۲- کلاً جفت گیری به اندازه بلدرچین ها در اردکها دیده نمی شود.
ولی می توان گفت که تعداد حدود ۳-۲ بار جفت گیری در اردک ها در هفته وجود دارد که پس از این جفت گیری ها و جدا نمودن نرها از ماده ها، ماده ها تخم های نطفه دار آخر خود را حدود ۱۵ روز بعد می گذراند. باید توجه کنیم که اردکهای ما حداکثر دارای سن نهایت ۲ سال تمام باشند (زیرا از سال اول به بعد میزان تخم گذاری ۲ برابر شده و پس از سال دوم این مقدار به شدت افت می کند) تا مؤثرترین جفت گیری و در آخر هچ را داشته باشیم.ولیدر غیر این صورت خواهیم دید که اردکهای ما آن تأثیر مورد توقع را در جفت گیری ندارند.
بطور کلی ما همیشه زمانی که در اواخر عمر یک گله در حال تولید مادر هستیم باید یک گله جهت جایگزینی گله کنونی را در حال آماده سازی داشته باشیم تا بلافاصله پس از کار افتادگی گله کنونی گله ذخیره آماده جفت گیری و تولید باشد و پس از آنکه گله ذخیره جایگزین شد باید بلافاصله عملیات انتخاب گله مادر را از چند ماه بعد مجدداً آغاز نموده و گله ذخیره جدیدی را تهیه نمود تا بدلیل انتظار برای رسیدن گله مادر جدید دچار ضرر و زیان نشویم.
